Tüp Bebek Tedavisinde Başarıyı Arttıran Uygulamalar
Hasta Çifte Ait Tedaviler
İşlem için kullanılan yumurta ve sperm hücresinin kalitesinin arttırılması için kilo verme, sigaranın bırakılması, genel sağlık problemlerinin giderilmesi önemlidir. yumurta kalitesini ve sayısını arttırmak için az yumurta veren hastalarda erkeklik hormonu düzeyi düşük ise birkaç ay androjen (DHEA, TESTOGEL) verilmesi yaralı olabilir. Kan şekeri dengesiz hastalarda kullanılan insülin duyarlaştırıcı ilaçlar (myoinositol, metformin) yumurta verimini ve rahim içi zar yapısının iyileştirilmesini sağlamaktadır. Erkek faktörlü çiftlerde uygun hastalara yapılan hormonla tedaviler, sigara bırakılması, antioksidan tedavi sperm kalitesini arttırabilir.
Tedavi Öncesi Yapılan Uygulamalar
Daha önceki takiplerinde normal denmiş hastaların %30’unda rahim boşluğu problemleri rastlanmaktadır. Bu nedenle rahim boşluğunun endoskopik incelemesi, buraya yapılan müdahalelerle (biopsi alma) gebelik oranını arttırmaktadır.
Ultrasonografik muayenelerinde şüpheli tüp problemi olan hastalarda tedavi öncesi rahim filmi gerekebilir. Tıkanmış ve şişmiş tüp olan olgularda bu tüpün rahimle olan bağlantısının laparoskopik olarak kesilmesi veya histeroskopi ile tıkanması (essure) gebelik oranını arttırmaktadır.
Çoklu deneme başarısızlığı olan çiftlerin %7-10’un da genetik problemler olabilir (bu oran fertik çiftlerde %1-3 tür). Genetik inceleme sonrası uygun hastalara PGT (transfer öncesi genetik tanı) yapılabilir.
Nadiren bazı kadınlarda embriyo tutunmasını engelleyen pıhtılaşma problemi olabilir. Daha önce 2 kez kaliteli embriyo transferine rağmen gebe kalamayan hastalarda pıhtılaşma faktörleri araştırılıp uygun hastalara aspirin ve heparin uygulamaları başarıyı arttırmaktadır.
Tedavi Döneminde Yapılan Uygulamalar
Yumurta rezervi kötü olan hastalarda tedaviye ilave kullanılan Büyüme Hormonu yumurta olgunlaşmasını ve kalitesini arttırmaktadır.
Daha önceki protokolle gebelik elde edilemeyen hastalarda protokol değişikliği, ilaçlara rağmen yanıt alamayan hastalarda doğal takip, az miktarda ilaç uygulamaları, Femara gibi androjen (erkeklik hormonu) miktarını arttıran ilaçların ilavesi gebelik şansını arttırmaktadır.
Genetik problemi olan hastalar (translokasyon, taşıyıcı hastalık, tekrarlayan gebelik kayıpları) da elde edilen embriyolarda PGD (Preimplantasyon Genetik Tanı) işlemi yapılmalıdır. Elde edilen embriyolar gelişmelerinin 3. günü (en az 6 hücreli) biopsi işlemine tabi tutulur. Gönderilen hücreler genetik olarak incelenir. İnceleme sonrası normal olanlar transfer edilir.
Video ile embriyo takibi morfolojik olarak yapılan değerlendirmenin subjektifliğini gideren bir yöntem olup normal büyüme ve bölünme eğiliminde olan en kaliteli embriyoyu seçme şansı sunar.
Doğal ortamlarda embriyo tutunmasını arttıran bazı doğal moleküllerin kültür ortamına ilave edilmesi (Embryogen), rahim içi zarı tedavi döneminde ince kalan (6 mm nin altı)hastalarda bu molekülleri içeren sıvılarla rahim boşluğunun yıkanması (Neupogen) gebelik oranını arttırmaktadır. (Gebelik Aşısı)
Endometriosisi (çikolata kisti) olan over rezervi yeterli hastalarda hastalığın 2 ay süreyle Depo GnRH Analog baskılanması veya 6-8 hafta doğum kontrol hapı verilmesi sonra uyarılma yapılması başarıyı arttırmaktadır.
Daha önce başarısız denemeleri olan hastalarda 3. gün en iyi embriyoyu seçip kalanlardan 5.güne kadar gidebilenlerden ilave transfer yapılması gebelik şansını arttırmaktadır. (Ardışık Transfer)
Şiddetli erkek faktörü olan olgularda kaliteli sperm seçimi için özel bir mikroskopla büyütmeyi
arttırıp spermin daha detaylı incelenmesi (İMSİ), oksidasyon stresine bağlı olarak ortaya çıkan sperm DNA parçalanmasının azaltılması ve kaliteli spermlerin bulunması için özel moleküllerin kullanılması (MACS), yapısal olarak düzgün ve olgun spermin seçimi için özel bir madde (hyaluronan) ile kaplı kapların kullanımı (PICSI) gebelik oranını arttırabilmektedir.
Hücre zarında bulunan yağ moleküllerinin oksitlenmesi serbest radikallerin oluşmasına sebep olur.
Bu serbest radikaller hücrelere zarar veri (hücre ölümü, kanser oluşumu vs.) Antioksidanlar bu radikallerin oluşmasını azaltırlar. Doğada bulunan güçlü antioksidanlar arasında A, C, E vitaminleri, selenyum, l-carnitine gibi aminoasitler, gingokobilboa, maca bitki özleri, yeşil çay, keçiboynuzu özütü sayılabilir. Bu maddelerin özellikle erkek infertil hastalarda, yumurta rezervi azalmış kadınlarda kullanımı hücre hasarını azaltarak gebelik şansını arttırabilmektedir. Kontrollü olarak tüp bebek tedavi öncesi kullanımları önerilmektedir.
İlgili Konular
Prof. Dr. Ahmet Zeki Işık
Kadın Hastalıkları, Doğum ve Tüp Bebek Uzmanı
Prof. Dr. Ahmet Zeki Işık, Türkiye’nin ilk dondurma çözme, Assisted Hatching, Blastokist Evresi Transferi, Oosit (yumurta) dondurma çözme ve döllenme sonrası yeniden dondurma gebeliklerinde, hem klinik hem de laboratuvar ekiplerini bizzat yönetmiştir. Sağlık Bakanlığı’nın Tüp Bebek alanındaki 3 sertifikasına da sahiptir.
2021 Ocak ayından itibaren özel muayenehanesinde hastalarını kabul etmekte ve Su Hospital Tüp Bebek Merkezi Medikal Direktörlüğünü yürütmektedir.